Το σταυροδρόμι της Ελλάδας: Ελλάδα: Ένα έθνος στην πρώτη γραμμή του ευρωπαϊκού πολέμου κατά των ναρκωτικών

Τοποθετημένη στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης, η Ελλάδα αποτελεί εδώ και πολύ καιρό σταυροδρόμι πολιτισμών, εμπορίου και ιστορίας. Σήμερα, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή ενός διαφορετικού είδους εμπορίου: του διεθνούς εμπορίου ναρκωτικών. Ως κύρια πύλη εισόδου της ηρωίνης στην ήπειρο και ως ένα έθνος που αντιμετωπίζει τις δικές του σημαντικές προκλήσεις με την εγχώρια χρήση ναρκωτικών, η Ελλάδα δίνει μια δύσκολη, πολυμέτωπη μάχη κατά του εθισμού και του οργανωμένου εγκλήματος.

Ο αγώνας της χώρας καθορίζεται από τη γεωγραφία της. Ενώ παλεύει με το μακροχρόνιο πρόβλημα των οπιοειδών και την αυξανόμενη χρήση διεγερτικών ουσιών, πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι αποτελεί σημαντικό διαμετακομιστικό κόμβο για τα δίκτυα διακίνησης. Αυτή η διπλή πίεση δημιουργεί ένα πολύπλοκο και δύσκολο περιβάλλον τόσο για τους αξιωματούχους δημόσιας υγείας όσο και για την επιβολή του νόμου.

Η διαρκής σκιά της ηρωίνης

Για δεκαετίες, η ηρωίνη αποτελούσε την κεντρική πρόκληση για την ελληνική πολιτική για τα ναρκωτικά. Η χώρα αποτελεί βασικό σημείο εισόδου για την ηρωίνη που διακινείται από το Αφγανιστάν και το Ιράν κατά μήκος της βαλκανικής οδού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έναν σημαντικό πληθυσμό ατόμων που κάνουν χρήση οπιοειδών, πολλοί από τους οποίους έχουν μακροχρόνιες και βαθιά ριζωμένες εξαρτήσεις. Η ενέσιμη χρήση ναρκωτικών παραμένει μείζον θέμα, και μαζί της οι σχετικοί κίνδυνοι για την υγεία.

Παρόλο που η χρήση ηρωίνης έχει παρουσιάσει σημάδια σταθεροποίησης ή ακόμη και ελαφράς μείωσης από την κορύφωσή της, το πρόβλημα απέχει πολύ από το να τελειώσει. Ο πληθυσμός των χρηστών γερνάει, παρουσιάζοντας σύνθετες ανάγκες υγείας που επιβαρύνουν το σύστημα θεραπείας. Επιπλέον, η συνεχής ροή ηρωίνης μέσω της χώρας εξασφαλίζει τη διαθεσιμότητά της στο δρόμο, αποτελώντας συνεχή απειλή για τα ευάλωτα άτομα και μια νέα γενιά δυνητικών χρηστών.

Η άνοδος της κοκαΐνης και των συνθετικών ναρκωτικών

Ενώ τα οπιοειδή κυριαρχούσαν στην αφήγηση, η Ελλάδα αντιμετωπίζει τώρα ένα αυξανόμενο κύμα χρήσης διεγερτικών, που αντικατοπτρίζει τις τάσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η κοκαΐνη, που κάποτε θεωρούνταν ναρκωτικό της ελίτ, γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη και προσιτή. Οι αναλύσεις λυμάτων στην Αθήνα έδειξαν σημαντική και αυξανόμενη παρουσία μεταβολιτών κοκαΐνης, γεγονός που υποδηλώνει αυξανόμενη κατανάλωση στην πρωτεύουσα. Αυτή η εξομάλυνση είναι μια επικίνδυνη τάση, καθώς μπορεί να συγκαλύψει την έντονα εθιστική φύση του ναρκωτικού και τους σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.

Ταυτόχρονα, η αγορά συνθετικών ναρκωτικών όπως το MDMA (έκσταση) και οι αμφεταμίνες επεκτείνεται, ιδίως μεταξύ των νεότερων ατόμων και σε χώρους νυχτερινής διασκέδασης. Η παραγωγή αυτών των ναρκωτικών δεν είναι τόσο διαδεδομένη στην Ελλάδα όσο σε άλλα μέρη της Ευρώπης, αλλά η χώρα λειτουργεί ως αγορά διαμετακόμισης και προορισμού, που τροφοδοτείται από εργαστήρια στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.

Μια ευάλωτη γενιά

Οι νέοι Έλληνες διανύουν ένα τοπίο υψηλής ανεργίας και οικονομικής αβεβαιότητας, παράγοντες που συχνά συσχετίζονται με αυξημένη χρήση ουσιών. Η κάνναβη παραμένει το πιο διαδεδομένο παράνομο ναρκωτικό μεταξύ των νέων, με ποσοστά πειραματισμού που προκαλούν σημαντική ανησυχία.

Η κανονικοποίηση τόσο της κάνναβης όσο και η αυξανόμενη δημοτικότητα των ναρκωτικών για πάρτι, όπως το MDMA, δημιουργούν ένα περιβάλλον υψηλού κινδύνου. Για πολλούς νέους, αυτό που αρχίζει ως περιστασιακή ψυχαγωγική χρήση μπορεί γρήγορα να εξελιχθεί σε εξάρτηση, ειδικά όταν συνδυάζεται με τις πιέσεις της σύγχρονης ζωής και την έλλειψη οικονομικών ευκαιριών.

Το ανθρώπινο τίμημα: Μολυσματικές ασθένειες

Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα στη μείωση της βλάβης, μια αναγκαιότητα που προέκυψε από τη μακρά μάχη της με την ηρωίνη. Τα προγράμματα χορήγησης βελόνων και συριγγών και η θεραπεία υποκατάστασης με οπιοειδή (OST) αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους της αντιμετώπισης της δημόσιας υγείας. Οι προσπάθειες αυτές συνέβαλαν καθοριστικά στον περιορισμό μιας μεγάλης επιδημίας HIV μεταξύ των ατόμων που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών στην Αθήνα μεταξύ 2011 και 2013 και εξακολουθούν να είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών.

Παρά τις επιτυχίες αυτές, οι θάνατοι από υπερβολική δόση παραμένουν μια τραγική πραγματικότητα. Τα στοιχεία του 2022 που αναφέρθηκαν 230 θάνατοι που οφείλονται σε φάρμακα, ένας σημαντικός αριθμός για μια χώρα του μεγέθους της. Ο μεγαλύτερος φόβος τώρα είναι η πιθανή άφιξη εξαιρετικά ισχυρών συνθετικών οπιοειδών, όπως η φαιντανύλη και τα νιταζένια, τα οποία προκαλούν καταστροφές σε άλλα μέρη του κόσμου. Η νοθεία της ηρωίνης με αυτές τις ουσίες θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια καταστροφική αύξηση των θανάτων από υπερβολική δόση, υπερφορτώνοντας ένα σύστημα υγείας που βρίσκεται ήδη υπό σημαντική πίεση.

Μάχη στην πρώτη γραμμή του μετώπου

Οι ελληνικές αρχές επιβολής του νόμου δίνουν συνεχή μάχη ενάντια σε ισχυρά διεθνή δίκτυα διακίνησης που χρησιμοποιούν την εκτεταμένη ακτογραμμή και τα πολυάριθμα νησιά της χώρας για να εισάγουν λαθραία ναρκωτικά στην ΕΕ. Οι μεγάλες κατασχέσεις κάνναβης και κοκαΐνης είναι συχνό φαινόμενο και οι αρχές συνεργάζονται στενά με διεθνείς εταίρους, όπως η DEA και η Europol, για τη διακοπή αυτών των επιχειρήσεων.

Ωστόσο, ο τεράστιος όγκος των παράνομων προϊόντων που ρέουν προς την Ευρώπη καθιστά την απαγόρευση ένα μνημειώδες έργο. Για κάθε φορτίο που κατάσχεται, πολλά άλλα περνούν. Τα τεράστια κέρδη που προκύπτουν από αυτό το εμπόριο τροφοδοτούν το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο αποτελεί απειλή για τη σταθερότητα και το κράτος δικαίου.

Εδώ είναι που μια πραγματική λύση όπως το πρόγραμμα Νάρκωνον γίνεται τόσο κρίσιμη. Για να αποδυναμωθεί πραγματικά η επιρροή των δικτύων εμπορίας ανθρώπων, πρέπει να αντιμετωπιστεί η ζήτηση για τα προϊόντα τους. Το πρόγραμμα Νάρκωνον παρέχει ένα μονοπάτι προς την πραγματική ανάρρωση, απελευθερώνοντας τα άτομα από τα δεσμά του εθισμού. Μέσω της μοναδικής προσέγγισής του χωρίς ναρκωτικά, η οποία περιλαμβάνει μια διαδικασία βαθιάς αποτοξίνωσης για τον καθαρισμό του σώματος από τα κατάλοιπα των ναρκωτικών και ολοκληρωμένα μαθήματα δεξιοτήτων ζωής για την ανοικοδόμηση της αίσθησης του σκοπού και της προσωπικής ηθικής, το Νάρκωνον προσφέρει μια διέξοδο. Για ένα έθνος στην πρώτη γραμμή όπως η Ελλάδα, κάθε άτομο που ξεπερνά με επιτυχία τον εθισμό είναι μια νίκη, που μειώνει τον ανθρώπινο φόρο αίματος και καταφέρνει ένα χτύπημα ενάντια στις εγκληματικές επιχειρήσεις που ευδοκιμούν στην εξάρτηση.

Πηγές:

• Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EUDA) / Ευρωπαϊκή έκθεση για τα ναρκωτικά
• Ελληνικό Εθνικό Εστιακό Σημείο για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία (ΕΚΤΕΠΝ)
• Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Εκθέσεις
• Συνθετικά στοιχεία από εθνικές και ευρωπαϊκές εκθέσεις για την κατάσταση των ναρκωτικών.